​आदिवासी विकास आणि महिला सबलीकरणाच्या दिशेने…

यवतमाळ जिल्हा प्रतिनिधी रामभाऊ भोयर

​
यवतमाळ जिल्ह्यातील मोहदा-करंजी जिल्हा परिषद सर्कलच्या आगामी निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर राजकीय वातावरण तापू लागले आहे. या सर्कलमध्ये भारतीय जनता पक्षाकडून (BJP) एका अत्यंत प्रभावी, कार्यतत्पर आणि सर्वसामान्य जनतेत मिसळून काम करणाऱ्या महिला नेतृत्वाचे नाव जोरदारपणे चर्चेत आले आहे. संध्या मेश्राम (गबराणी पाटील), या मोहदा येथील ग्रामपंचायत सदस्या असून आदिवासी भागाचा विकास करण्याची त्यांची तळमळ आणि प्रशासकीय कामातील त्यांची हातोटी यामुळे त्या सर्कलसाठी पसंतीच्या उमेदवार ठरत आहेत. महिला सबलीकरण आणि गाव विकासाच्या कार्याचा मजबूत पाया त्यांनी आपल्या कामातून रचला असून, त्यांच्या उमेदवारीसाठी गावकरी आणि कार्यकर्त्यांकडून पक्षाकडे जोरदार मागणी केली जात आहे.
​संघर्ष ते नेतृत्व: मोहदा ग्रामपंचायत ते जिल्हा परिषद
​संध्या मेश्राम यांचा राजकीय आणि सामाजिक प्रवास हा केवळ पदांचा प्रवास नसून, तो आदिवासी भागातील विकासासाठी घेतलेल्या अथक परिश्रमाची कहाणी आहे. त्या सध्या मोहदा ग्रामपंचायत सदस्या म्हणून कार्यरत आहेत. याव्यतिरिक्त, त्यांच्याकडे पेसा कोषागार अध्यक्षपदाची जबाबदारी देखील आहे. पेसा अंतर्गत मिळालेल्या निधीचा योग्य वापर करून गावाच्या विकासाला एक नवी दिशा देण्याचा प्रयत्न त्यांनी केला आहे.
​त्यांनी आदिवासी भागातील विकासासाठी केलेले कार्य अत्यंत ठोस आणि लोकाभिमुख आहे. त्यांनी चावडी दुरुस्ती, सार्वजनिक ठिकाणी सोलर लाईटची व्यवस्था, आणि झोटिंगधरा नवीन अंगणवाडी शाळा यासाठी सातत्याने पाठपुरावा करून ते काम पूर्णत्वास नेले.
​शिक्षण क्षेत्रातील भरीव योगदान:
संध्या मेश्राम यांनी शिक्षणासारख्या मूलभूत विषयाला सर्वोच्च प्राधान्य दिले. त्यांनी पोड आणि गावातील शाळांची दुरुस्ती करून विद्यार्थ्यांना सर्व आवश्यक सुखसोयी उपलब्ध करून दिल्या. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, त्यांनी अनेक शाळांना डिजिटल शाळांमध्ये रूपांतरित केले. इतकेच नाही तर, शाळांना रंगरंगोटी करून एक सकारात्मक आणि उत्साही वातावरण निर्माण केल्याने विद्यार्थ्यांमध्ये शिक्षणाची आवड वाढली आहे.तसेच पेसा निधीतून त्यांनी आठवडी बाजार शेड दुरुस्ती केल्या त्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्था ला चालना मिळाली तसेच ग्रामपंचायत समोर गटू बसवून परिसराचे सुशोभीकरंण केले आहे
​महिला आणि बालविकास:
पोषण आहाराच्या महत्त्वावर त्यांचा विशेष भर राहिला आहे. त्या अंगणवाडी पोषण आहार सचिव असल्याने त्यांनी सर्व विद्यार्थ्यांचा पोषण आहार व्यवस्थित ठेवण्यासाठी मार्गदर्शन केले आणि अंगणवाड्यांना आवश्यक साहित्य पुरवून त्यांची दुरुस्ती केली.
​’लाडक्या बहीण’ योजनेचा प्रचार:
राज्य शासनाच्या ‘लाडक्या बहीण’ (लाडली बहना किंवा तशाच प्रकारच्या स्थानिक योजनेचा संदर्भ) यांसारख्या महिला केंद्रित योजनांचा लाभ जास्तीत जास्त महिलांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी त्यांनी जातीने प्रयत्न केले. सामाजिक आणि धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये त्या सर्वांना एकत्र करून सक्रिय सहभाग घेतात, ज्यामुळे समाजात एकोपा आणि बांधिलकीची भावना वाढीस लागली आहे.
​संघटन कौशल्य आणि राजकीय पार्श्वभूमी
​संध्या मेश्राम या केवळ सामाजिक कार्यकर्त्या नाहीत, तर त्या एक निष्ठावान आणि अनुभवी राजकीय कार्यकर्त्या देखील आहेत. त्या २०१४ पासून भारतीय जनता पक्षासोबत (BJP) कार्यरत आहेत. त्यांच्या निष्ठावान कार्याची दखल घेत पक्षाने त्यांना महिला जिल्हा सचिव, यवतमाळ या महत्त्वाच्या पदावर नियुक्ती दिली आहे. त्यांना राजकीय आणि सामाजिक कार्यात त्यांचे लहान बंधू, जे मोहदा गावाचे सरपंच अक्षय मेश्राम आहेत, यांचे नेहमी मार्गदर्शन लाभते. तसेच, त्यांचे पती, सामाजिक कार्यकर्ते आणि मोहदा गावचे पोलीस पाटील पियुष गबराणी, यांचाही त्यांना खंबीर आधार मिळतो.
​पदाचा वापर केवळ लोकांसाठी:
त्यांना मिळालेल्या प्रत्येक पदाचा उपयोग त्यांनी केवळ आपल्या आदिवासी भागाच्या विकासासाठी आणि गाव विकासासाठी केला आहे. त्यांची ही ‘सेवाभाव’ वृत्ती आणि ‘विकासपर्व’ चालवण्याची क्षमता यामुळेच त्या जिल्हा परिषद निवडणुकीसाठी एक प्रभावी दावेदार ठरल्या आहेत.
​मोहदा करंजी सर्कलचे गावकरी आणि भाजपाचे कार्यकर्ते यांनी आता पक्षाच्या नेतृत्वाकडे एकमुखी मागणी केली आहे: संध्या मेश्राम (गबराणी पाटील ) यांना उमेदवारी द्यावी. त्यांची कार्यनिष्ठा, त्यांनी केलेले ठोस विकास कार्य आणि पक्षाप्रती त्यांची एकनिष्ठता या गुणांची नक्कीच पक्ष दखल घेईल आणि त्यांना उमेदवारी देईल, अशी त्यांची प्रबळ आशा आहे.
​सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, मोहदा गावाच्या इतिहासात पहिल्यांदाच जिल्हा परिषद सदस्य म्हणून जाण्याचा मान संध्या मेश्राम यांना मिळू शकतो, अशी भावना गावकरी व्यक्त करत आहेत. हे केवळ एका व्यक्तीचे यश नसेल, तर ते मोहदा गावच्या आणि आदिवासी भागातील महिला सबलीकरणाच्या संघर्षाचे प्रतीक ठरेल.
संध्या मेश्राम (गबराणी पाटील) यांच्या रूपाने मोहदा करंजी सर्कलला एक असे नेतृत्व मिळण्याची शक्यता आहे, जे केवळ निवडणुकीपुरते मर्यादित न राहता, दीर्घकाळ विकासाचा वारसा पुढे घेऊन जाईल. त्यांची उमेदवारी, भाजपसाठी ‘महिला सन्मान आणि आदिवासी विकास’ या दोन महत्त्वाच्या मुद्द्यांना निवडणुकीच्या केंद्रस्थानी आणणारी ठरू शकते. आता पक्षश्रेष्ठी काय निर्णय घेतात, याकडे संपूर्ण सर्कलचे लक्ष लागून राहिले आहे.