सहसंपादक : रामभाऊ भोयर
यवतमाळ :- राळेगाव तालुक्यातील सावरखेडा हा छोटा ग्रामीण भाग असला तरी धरती आबा बिरसा मुंडा यांच्या जयंतीनिमित्त गावकऱ्यांनी दाखविलेल्या श्रद्धा, एकजुटी आणि सहभागामुळे संपूर्ण गावात उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले. मोठे कार्यक्रम, रॅली, ढोल-ताशे किंवा सजावट नसतानाही ग्रामस्थांनी मनापासून केलेला छोटेखानी उपक्रम गावात सामाजिक जागरूकतेची नवी ऊर्जा घेऊन आला.सकाळी लवकरच गावातील नागरिक, महिला, तरुण आणि ज्येष्ठ मंडळी ठरलेल्या सभास्थानी शांततेत एकत्र आली. बिरसा मुंडा यांच्या प्रतिमेस पुष्पहार अर्पण करून कार्यक्रमाची सुरुवात करण्यात आली. ग्रामीण वातावरणातील साधेपणातही सर्वांच्या चेहऱ्यावरचा आदर आणि भावना या जयंतीला विशेष महत्त्व देत होत्या.
गावातील ज्येष्ठांनी बिरसा मुंडा यांच्या जीवनप्रवासाचे अत्यंत सोप्या आणि ग्रामीण भाषेत वर्णन केले. त्यांच्या बालपणातील संघर्ष, शिक्षणासाठीची धडपड, ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध उभी केलेली संगठित चळवळ, आदिवासी समाजाला अधिकारांसाठी एकत्र आणण्याचे त्यांचे प्रयत्न याबद्दल माहिती देण्यात आली. विशेषत: जल-जंगल-जमीन हे आदिवासींचे हक्क जपण्यासाठी त्यांनी दिलेल्या अथक लढ्याची आठवण करून गावकऱ्यांनी त्यांना अभिवादन केले.
महिलांनी जयंती कार्यक्रमात मोठ्या संख्येने सहभाग नोंदवला. काहींनी घरगुती कामे आटोपून मुलांसहित उपस्थिती दर्शवली. तरुणांनी आदिवासी वारसा जपण्याची गरज, जंगल आणि नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे संरक्षण, शिक्षण व रोजगाराच्या संधी यावर चर्चा करत आपल्या गावाच्या प्रगतीसाठी योगदान देण्याची तयारी व्यक्त केली.कार्यक्रमासाठी मोठ्या मंडपांची किंवा सजावटीची गरज भासली नाही. तरीही गावातील सर्वांची एकत्रित उपस्थिती, परस्परांतील आत्मियता आणि बिरसा मुंडा यांच्या संघर्षातून प्रेरणा घेण्याचा दृष्टिकोन यामुळे हा छोटेखानी कार्यक्रमही प्रभावी व भावनिक ठरला. ग्रामीण भागातील प्रामाणिकपणा, आपुलकी आणि स्थानिक संस्कृतीचे दर्शन यातून स्पष्ट जाणवत होते.सावरखेडा गावात साधेपणात साजरी झालेली बिरसा मुंडा जयंती फक्त औपचारिकता न राहता सामाजिक बांधिलकी, आदिवासी अस्मिता आणि ऐक्याची भावना अधोरेखित करणारी ठरली. भविष्यातही गावाच्या विकासासाठी एकजुटीने काम करण्याचा निर्धार उपस्थित ग्रामस्थांनी व्यक्त केला.
